CHỈ THỊ CỦA THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ
Về việc tăng cường quản lý nhà nước đối với các hoạtđộng khảo sát, thăm dò, khai thác cát,
sỏi và nạo vét kết hợp tận thu cát, sỏi lòng sông
Trongthời gian qua, việc khai thác cát, sỏi và nạo vét kết hợp tận thu cát, sỏi lòngsông nói chung và nhất là dọc các sông Sài Gòn, sông Đồng Nai, sông Tiền, sôngHậu, sông Vàm Cỏ, sông Hồng, sông Lô, sông Đáy và hệ thống sông Thái Bình đãmang lại nhiều lợi ích như đáp ứng nhu cầu thị trường vật liệu xây dựng, giảiquyết việc làm, tạo thu nhập cho người lao động, khơi thông luồng lạch.
Tuynhiên, nhiều tổ chức, cá nhân tiến hành khai thác trái phép hoặc lợi dụng việcnạo vét kết hợp tận thu để khai thác cát, sỏi đã dẫn đến tình hình là: tranhmua, tranh bán, gây mất trật tự an toàn giao thông đường thủy nội địa và trậttự xã hội, tác động xấu đến môi trường, môi sinh, Nhà nước thất thu thuế; ở mộtsố nơi đã xảy ra trường hợp tranh chấp địa bàn khai thác và chống lại người thihành công vụ. Hoạt động khai thác, nạo vét kết hợp tận thu cát, sỏi ở nhiều nơiđã làm thay đổi dòng chảy, gây sạt lở, xói mòn bờ sông, đe dọa sự an toàn củađê, kè, cống. Nhiều phương tiện khai thác cát, sỏi và vận tải thuỷ không đăngký, đăng kiểm; nhiều chủ phương tiện không có bằng lái. Tại một số địa phương,việc cấp giấy phép khai thác cát, sỏi lòng sông ở các khu vực chưa được thămdò, chưa có báo cáo đánh giá tác động tới dòng chảy, đê điều và môi trường đượccấp có thẩm quyền phê duyệt diễn ra khá phổ biến, vi phạm nghiêm trọng các quyđịnh của pháp luật.
Nguyênnhân của tình trạng này là do các Bộ, ngành có liên quan và Ủy ban nhân dân các cấp chưa làmhết trách nhiệm của mình, chưa tuyên truyền, phổ biến, giáo dục sâu rộng phápluật trong nhân dân; thủ tục hành chính trong việc cấp phép còn rườm rà; việcphân công, phân cấp quản lý nhà nước chưa rành mạch, đặc biệt là thiếu sự phốihợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng trong việc quản lý hoạt động này.
Đểnhanh chóng khắc phục tình trạng nói trên, tăng cường quản lý nhà nước theo quyđịnh của pháp luật, Thủ tướng Chính phủ chỉ thị :
1.Ủy ban nhân dân các tỉnh, thànhphố trực thuộc Trung ương tổ chức kiểm tra thực trạng khai thác cát, sỏi lòngsông; đình chỉ để xử lý các hoạt động khảo sát, thăm dò, khai thác cát, sỏitrái phép; đồng thời thu hồi ngay các giấy phép khai thác cát, sỏi đã cấp tạinhững khu vực chưa có báo cáo thăm dò địa chất và báo cáo đánh giá tác động tớidòng chảy, đê điều và môi trường được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt; lực lượngcảnh sát kết hợp với thanh tra giao thông đường thuỷ, Ủy ban nhân dân các địa phươngvà các cơ quan liên quan kiểm tra, xử lý các phương tiện và chủ phương tiệnkhai thác, vận chuyển cát, sỏi vi phạm các qui định của pháp luật; hoàn thànhcác công việc nêu trên và báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả thực hiện trướcngày 31 tháng 3 năm 1999.
2.Trên cơ sở tài liệu địa chất về khoáng sản hiện có và căn cứ thực trạng tìnhhình khai thác cát, sỏi lòng sông ở địa phương, Bộ Công nghiệp phối hợp với Ủy ban nhân dân các tỉnh, thànhphố trực thuộc Trung ương chỉ đạo việc lập quy hoạch về khảo sát, thăm dò, khaithác và sử dụng tài nguyên cát, sỏi lòng sông.
GiaoBộ Công nghiệp chủ trì, phối hợp với Bộ Giao thông vận tải, Bộ Nông nghiệp vàPhát triển nông thôn, Bộ Khoa học, Công nghệ và Môi trường tổ chức thẩm định vàphê duyệt các quy hoạch nói trên.
3.Việc cấp giấy phép khảo sát, thăm dò, khai thác cát, sỏi lòng sông phải thựchiện theo đúng quy định của pháp luật trên cơ sở quy hoạch tổng thể đã được cơquan có thẩm quyền phê duyệt. Hoạt động khảo sát, thăm dò, khai thác cát, sỏi ởnhững nơi có công trình quốc phòng và khu quân sự phải được sự đồng ý của BộQuốc phòng trước khi cấp giấy phép.
4.Bộ Công nghiệp hướng dẫn Ủy ban nhân dân các tỉnh, thànhphố trực thuộc Trung ương chấn chỉnh việc cấp phép, quản lý các cá nhân, hộ giađình khai thác cát, sỏi lòng sông; qui định cụ thể việc lập qui hoạch và khảosát, thăm dò, khai thác cát, sỏi lòng sông đối với các khu vực thuộc ranh giớihai hay nhiều tỉnh.
5.Bộ Giao thông vận tải chủ trì, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nôngthôn, Bộ Công nghiệp, Bộ Khoa học, Công nghệ và Môi trường, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thànhphố trực thuộc Trung ương chỉ đạo việc lập và tổ chức thẩm định, phê duyệt quihoạch tổng thể và các kế hoạch nạo vét bến cảng, khơi thông luồng lạch, điềuchỉnh dòng chảy để bảo vệ đê điều có kèm theo dự kiến khối lượng cát, sỏi sẽthu hồi theo từng đề án và kế hoạch triển khai hàng năm.
BộGiao thông vận tải chỉ cấp giấy phép nạo vét bến cảng, lòng sông trên cơ sở quyhoạch, kế hoạch nạo vét đã được phê duyệt, báo cáo đánh giá tác động môi trườngcủa hoạt động nạo vét đã được cơ quan có thẩm quyền thẩm định, phê chuẩn và sựthoả thuận bằng văn bản về các vấn đề liên quan đến trách nhiệm quản lý nhà nướccủa Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công nghiệp, Bộ Khoa học,Công Nghệ và Môi trường và Uỷban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi có công trình nạo vét.
Dựán khu vực nạo vét có kết hợp tận thu cát, sỏi ở trong ranh giới một tỉnh thìphải đăng ký khối lượng tại Sở Công nghiệp của tỉnh. Nếu dự án thuộc ranh giớihai hay nhiều tỉnh thì phải đăng ký khối lượng tại Cục Địa chất và Khoáng sảnBộ Công nghiệp và tại các Sở Công nghiệp có liên quan.
6.Bộ Công nghiệp cùng Uỷ ban nhân dân các địa phươngtổ chức tuyên truyền, giáo dục trong nhân dân pháp luật về các hoạt động khảosát, thăm dò, khai thác cát, sỏi và nạo vét kết hợp tận thu cát, sỏi lòng sông.
7.Các cơ quan quản lý nhà nước về khoáng sản, môi trường, an toàn giao thông, antoàn đê điều và thoát lũ của Trung ương và địa phương phải thường xuyên, địnhkỳ thanh tra, kiểm tra các hoạt động khảo sát, thăm dò, khai thác, nạo vét kếthợp tận thu cát, sỏi lòng sông và xử lý các hành vi vi phạm.
Khicần thiết, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thànhphố trực thuộc Trung ương thành lập đoàn kiểm tra liên ngành: Công nghiệp, Khoahọc, Công nghệ và Môi trường, Quản lý đường sông, Phòng chống lụt bão và quảnlý đê điều, Công an, Tài chính, Thuế vụ để kiểm tra và xử lý vi phạm.
Nếuphạm vi kiểm tra thuộc hai hay nhiều tỉnh thì Bộ Công nghiệp chủ trì đoàn kiểmtra liên ngành có sự tham gia của đại diện Ủy ban nhân dân các tỉnh có liên quan; trường hợp kiểm tra nạo vétcó kết hợp tận thu thì do Bộ Giao thông vận tải chủ trì. Kinh phí hoạt động củacác đoàn kiểm tra liên ngành tính trong dự toán chi quản lý nhà nước hàng nămcủa các đơn vị, do ngân sách nhà nước bảo đảm.
Thủtướng Chính phủ yêu cầu các Bộ, ngành có liên quan và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thànhphố trực thuộc Trung ương khẩn trương tổ chức thực hiện Chỉ thị này. Trong quátrình thực hiện, nếu có vấn đề vướng mắc, các cơ quan kịp thời báo cáo Thủ tướngChính phủ./.