NGHỊ QUYẾT CỦA CHÍNH PHỦ
Về một số chủ trương và giải pháp tiếp tục khắc phụchậu quả lũ lụt, sớm ổn định đời sống nhân dân,
xử lý kịp thời những vấn đề mới nảy sinh nhằm đảm bảoyêu cầu phát triển nhanh và bền vững
về kinh tế-xã hội vùng đồng bằng sông Cửu Long
Lũlụt năm nay ở các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long xuất hiện sớm, mức độ ngập lụtsâu trên diện rộng, thời gian lũ cao kéo dài, là trận lụt nghiêm trọng nhấttrong vòng 70 năm qua, đã gây thiệt hại nặng về người và tài sản của nhân dânvà Nhà nước ở các tỉnh vùng lũ, nhất là các tỉnh Đồng Tháp, Long An, An Giang.Đảng và Nhà nước ta đã có những chủ trương và quyết định kịp thời, huy động sứcmạnh tổng hợp các ngành Trung ương, địa phương và nhân dân các tỉnh bị lũ lụtvà nhân dân cả nước thực hiện các biện pháp khẩn cấp đối phó nhằm hạn chế thiệthại do lũ lụt gây ra.
Tínhđến ngày 1/10/2000, lũ lụt đã cướp đi tính mạng của trên 200 người, trong đóphần lớn là trẻ em, làm ảnh hưởng đến đời sống của trên 10 triệu dân, với hơn700.000 hộ bị ngập, trong đó trên 35.000 hộ đã phải di dời, còn trên 25.000 hộphải tiếp tục di dời, nửa triệu người phải cứu trợ khẩn cấp, hơn 700.000 họcsinh phải nghỉ học, nhiều công trình cơ sở hạ tầng bị hư hỏng nặng. Ước tính thiệt hại do lũ lụt gâyra khoảng trên 2000 tỷ đồng và còn đang tiếp tục tăng thêm.
Chínhphủ đánh giá cao và biểu dương sự cố gắng của các Bộ, ngành, Mặt trận Tổ quốcViệt nam, các đoàn thể chính trị, xã hội ở Trung ương, các Đảng bộ, chínhquyền, đoàn thể, lực lượng vũ trang và nhân dân vùng ngập lũ, đồng bào cả nướcvà kiều bào ở nước ngoài đã nêu cao tinh thần tương thân tương ái giúp đỡ kịpthời, có hiệu quả đối với đồng bào vùng bị thiên tai. Chính phủ Việt nam đánhgiá cao và cảm ơn chính phủ các nước, các tổ chức quốc tế, các tổ chức phichính phủ và các nhà hảo tâm các nước đã quan tâm theo dõi, chia sẻ mất mát, tổchức quyên góp ủng hộ, giúp đỡ đồng bào vùng lũ lụt.
Ngày2 tháng 10 năm 2000, Chính phủ đã họp bàn về một số chủ trương và giải pháptiếp tục khắc phục hậu quả lũ lụt, sớm ổn định đời sống nhân dân, xử lý nhữngvấn để mới nảy sinh nhằm phát triển nhanh và bền vững về kinh tế- xã hội vùngđồng bằng sông Cửu Long.
1. Những nhiệm vụ cấp bách phải tập trung chỉ đạo
Cáccấp chính quyền địa phương phải bám sát dân, tiếp tục di dời các hộ ở vùng ngậpsâu, vùng sạt lở nguy hiểm đến nơi an toàn, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hạivề tính mạng cho nhân dân, đảm bảo các hộ dân tạm di dời đến nơi mới có nhà ởtạm.
Chỉđạo thật tốt công tác cứu trợ. Cùng với việc vận động nhân dân giúp đỡ lẫnnhau, chính quyền các địa phương phải chỉ đạo và tổ chức cung cấp kịp thời lươngthực cho đồng bào, đặc biệt là các gia đình khó khăn, gia đình thuộc diện chínhsách, nhất thiết không được để dân đói. Khẩn trương cung cấp xuồng và lưới chocác hộ dân vùng ngập sâu không có xuồng và có khó khăn về đời sống để các hộnày có phương tiện sinh sống.
Ở những nơi có điều kiện, phảitiếp tục bảo vệ bờ bao, bơm tát nước để bảo vệ vườn cây ăn trái.
Đảmbảo đủ cơ số thuốc, cán bộ y tế, chủ động phòng chống dịch bệnh và vệ sinh môitrường, xử lý nguồn nước sinh hoạt cho nhân dân.
Bảovệ tốt kho tàng vật tư, hàng hóa, nhà cửa của nhân dân và của Nhà nước. Tổ chứccung cấp đủ và kịp thời các nhu yếu phẩm như xăng, dầu, muối, vật liệu làmnhà,... đảm bảo ổn định thị trường.
Ở vùng hạ lưu, phải có ngay phươngán đối phó với lũ ở mức cao đang dồn về và khả năng còn ngập sâu trong nhiềungày tới.
Uỷban nhân dân các cấp phải chỉ đạo tốt việc phân phối tiền, hàng cứu trợ, đảmbảo tiền, hàng đến tay nhân dân, được phân phối công bằng, không để thất thoát.
Tổchức chỉ đạo tốt việc giữ gìn an ninh trật tự và an toàn xã hội.
Tổchức thực hiện nghiêm túc ý kiến chỉ đạo của các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhànước về khắc phục hậu quả lũ lụt.
2. Những vấn đề phải xử lý ngay sau khi nước rút
Chuẩnbị tốt các điều kiện để khôi phục lại nhà ở, phòng chống dịch bệnh, xử lý môitrường... để sớm ổn định cuộc sống bình thường cho nhân dân. Khẩn trương chỉđạo đảm bảo điều kiện cần thiết để học sinh được sớm vào học trở lại, nhất làhọc sinh cuối cấp.
Cácđịa phương chỉ đạo, phối hợp với các ngành có liên quan đảm bảo đủ giống, vật tưnông nghiệp, khôi phục các công trình thuỷ lợi cấp bách, san lấp đồng ruộng,đảm bảo điện, xăng, dầu cho việc bơm nước để gieo cấy hết diện tích, kịp thờivụ đối với vụ lúa đông xuân 2000-2001.
Đảmbảo đủ giống cây, giống con, thức ăn chăn nuôi, vật tư thú y và bảo vệ thực vậtđể khôi phục và phát triển vườn cây ăn trái, chăn nuôi và nuôi trồng thuỷ sản.
Cùngvới sự hỗ trợ của Nhà nước, phát động phong trào trong nhân dân đóng góp tiền,của và công sức để sửa chữa khôi phục nhanh các công trình hạ tầng cấp thiết nhưđường xá, cầu cống, các công trình thuỷ lợi, trường học, trạm xá.
Khẩntrương lắp đặt thêm các trạm biến áp, đường dây điện để cung cấp điện cho sảnxuất và đời sống, nhất là phục vụ thuỷ lợi, chế biến nông sản, thuỷ sản.
3. Một số chủ trương và chính sách
a.Để xử lý tình hình cấp bách năm nay và bố trí kế hoạch đầu tư cho các năm sau,Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì cùng Bộ tài chính, Bộ Nông nghiệp và PTNT và cácBộ, ngành có liên quan, Uỷ ban nhân dân các địa phương rà soát lại các côngtrình để đầu tư vào cuối năm 2000 và đưa vào kế hoạch năm 2001.
b.Bộ Xây dựng chủ trì cùng các Bộ, ngành liên quan và Uỷ ban nhân dân các tỉnh ràsoát, điều chỉnhh quy hoạch, xây dựng chính sách đầu tư phát triển khu dân cưvà chính sách nhà ở đối với nhân dân vùng ngập lũ trình Chính phủ vào cuối năm2000.
c.Nhà nước đảm bảo đủ vật tư phục vụ sản xuất, hỗ trợ kinh phí mua xăng dầu chonhững nơi cần bơm tát để gieo xạ lúa và hỗ trợ cho các hộ nghèo phần chênh lệchgiá mua lúa giống so với lúa thương phẩm để sản xuất vụ đông xuân.
d.Thực hiện việc giãn nợ, khoanh nợ và tiếp tục cho vay mới để nhân dân vùng ngậplụt có điều kiện sớm khôi phục, phát triển sản xuất và ổn định đời sống.
Thựchiện việc miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp và các loại thuế khác đến năm2001 cho các hộ gia đình, các cơ sở sản xuất kinh doanh bị thiệt do lũ lụt.
đ.Đối với bờ bao sản xuất nông nghiệp, thuỷ sản đã được qui hoạch thì được Nhà nướccho vay vốn tín dụng ưu đãi để đầu tư.
e.Khuyến khích các hộ nông dân có điều kiện giữ lúa để bán dần. Tạo điều để nhândân gửi lúa vào các kho, không tính phí lưu kho. Tổng công ty Lương thực miềnNam có trách nhiệm mua hết lúa gạo hàng hoá chạy lũ được giao. Bộ Thương Mạichỉ đạo tốt việc tìm kiếm thị trường đẩy nhanh việc xuất khẩu gạo để tiêu thụlúa cho nông dân.
g.Trên tinh thần phát huy các nguồn lực của từng địa phương, Bộ Kế hoạch và Đầu tưvà Bộ Tài chính phải dành nguồn vốn cần thiết để hỗ trợ địa phương vào quí 4năm 2000 và có nguồn vốn ghi danh mục riêng trong kế hoạch năm 2001 để khắcphục hậu quả lũ lụt vừa qua.
4. Một số vấn đề về lâu dài
Trongnhiều năm qua, nhất là trong 5 năm gần đây, thực hiện Quyết định 99/TTg của Thủtướng Chính phủ, Nhà nước và nhân dân ta đã đầu tư lớn về tiền, của và công sứcvào việc xây dựng cơ sở hạ tầng như các công trình giao thông, thủy lợi, cáctuyến, cụm dân cư, các công trình phúc lợi công cộng... đã tạo điều kiện thuậnlợi để phát triển kinh tế xã hội và nâng cao khả năng phòng chống lũ lụt củacác tỉnh trong vùng.
Quatrận lũ này, Tổng Cục khí tượng thuỷ văn phải thu thập đầy đủ những số liệu vềthời gian xuất hiện lũ, mức đỉnh lũ, hướng và tốc độ dòng chảy ở toàn vùng ngậplũ để các ngành và địa phương có thêm căn cứ khoa học điều chỉnh, bổ sung quyhoạch và hoàn thiện các giải pháp kiểm soát lũ, đảm bảo vùng đồng bằng sông CửuLong có đủ điều kiện để phát triển nhanh và bền vững về kinh tế-xã hội, cuộcsống nhân dân ngày càng ổn định, hướng tới xã hội ngày càng văn minh hơn trongđiều kiện thường xuyên có lũ hàng năm.
a.Về kết cấu hạ tầng
Tiếptục xem xét thêm các giải pháp thoát lũ nhanh hơn, góp phần hạn chế tình trạngngập sâu và kéo dài. Các công trình thoát lũ phù hợp với qui hoạch, có cơ sởkhoa học thì khẩn trương hoàn tất các thủ tục để cho triển khai thi công ngaytừ năm 2001.
Bổsung qui hoạch bố trí dân cư theo tuyến, theo cụm gắn với xây dựng các cơ sở hạtầng xã hội phục vụ đời sống cho nhân dân và gắn với an ninh quốc phòng. Đốivới bờ bao bảo vệ khu dân cư phù hợp với qui hoạch và được kiểm nghiệm có hiệuquả qua đợt lũ lụt này thì tiếp tục đầu tư nâng cấp và đầu tư mới để ổn địnhlâu dài. Phải có các giải pháp về xây dựng nhà ở, cơ sở hạ tầng xã hội và cungcấp vật liệu xây dựng cho phù hợp vùng ngập lũ. Làm bờ bao, tôn nền ở những nơicó điều kiện để giúp dân làm nhà ở sinh sống ổn định, hạn chế việc di dời khilũ xảy ra.
Kiểmtra, rà soát toàn bộ hệ thống đường giao thông vùng ngập lũ, bao gồm đường quốclộ, tỉnh lộ và giao thông nông thôn để bổ sung, hoàn thiện, vừa đảm bảo việctiêu thoát lũ, vừa có độ cao và kết cấu thích hợp đảm bảo an toàn trong mùa lũ.
b.Về bố trí sản xuất
Cùngvới việc bố trí sản xuất các ngành công nghiệp, dịch vụ phù hợp với đặc điểmcủa vùng, phải tiếp tục xem xét điều chỉnh cơ cấu sản xuất nông nghiệp, kinh tếnông thôn.
Đốivới sản xuất lúa, hạn chế sản xuất lúa hè thu muộn, không làm lúa vụ ba.
Đốivới cây ăn trái vùng ngập lũ, lựa chọn những loại cây thích hợp với điều kiệnngập nước. Những loại cây không chịu được ngập nước, nhưng có hiệu quả kinh tếcao, thì bố trí trồng ở những vùng được qui hoạch thuộc vùng đất cao, hoặc đượclàm bờ bao bảo vệ an toàn.
Đốivới chăn nuôi, nuôi trồng thuỷ sản, phải xem xét bố trí lại nghề nuôi, gắn vớicông nghệ mới, ít bị thiệt hại khi lũ xảy ra.
Đốivới lâm nghiệp, phải tiếp tục đẩy mạnh phong trào trồng cây trong nhân dân,nhất là xung quanh làng xóm, ven kênh mương, đường giao thông để chắn sóng,giảm tốc độ dòng chảy, tăng khả năng bảo vệ, hạn chế thiệt hại. Phát triểntrồng rừng, nhất là trồng tràm ở vùng đất phèn, đất ngập nước, vừa có lợi chomôi trường, vừa đảm bảo thu nhập cho nhân dân và ít bị thiệt hại do lũ lụt.
Đảngbộ, chính quyền địa phương các cấp trong vùng phải coi nhiệm vụ khắc phục hậuquả lũ lụt là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu hiện nay, đồng thời tổ chức rút kinhnghiệm về lãnh đạo, chỉ đạo ứng phó với lũ lụt thời gian qua. Những nội dung vềkhắc phục hậu quả lũ lụt phải được đưa vào kế hoạch của năm 2001 và các nămsau, phải được đưa ra thảo luận tại Đại hội Đảng các cấp và đưa vào Nghị quyếtĐại hội.
CácBộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ theo chức năng nhiệm vụ của mìnhcùng với các địa phương khẩn trương tổ chức thực hiện tốt các nội dung quy địnhtrong Nghị quyết này./.