CHỈ THỊ
Về tiếp tục tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với các hoạt động
khai thác, chế biến, sử dụng và xuất khẩu khoáng sản
___________________________
Trong thời gian qua công tác quản lý nhà nước đối với các hoạt động khai thác, chế biên, sử dụng và xuất khẩu khoáng sản đã được tăng cường; các doanh nghiệp hoạt động khoáng sản đã chú trọng đầu tư công nghệ khai thác, chế biến, làm tăng giá trị khoáng sản, đáp ứng một phần nhu cầu trong nước và xuất khẩu; công tác bảo vệ môi trường trong hoạt động khoáng sản đã được đẩy mạnh. Tuy nhiên, hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản vẫn còn thiếu các quy hoạch cụ thể cho từng loại khoáng sản, việc đầu tư còn dàn trải; tổn thất trong khai thác, chế biến khoáng sản còn lớn; khoáng sản xuất khẩu chủ yếu vẫn ở dạng nguyên liệu, quặng tinh hoặc quặng thô; tình trạng mất an toàn lao động, gây ô nhiễm môi trường do hoạt động khai thác khoáng sản cũng như tình trạng khai thác, xuất khẩu khoáng sản trái phép vẫn chưa được khắc phục triệt để.
Tình hình trên, một phần do việc xây dựng quy hoạch thăm dò, khai thác chế biến, sử dụng khoáng sản và khoanh định khu vực cấm, tạm thời cấm hoạt động khoáng sản thực hiện rất chậm. Tại một số địa phương, công tác quản lý, bảo vệ tài nguyên khoáng sản còn bị buông lỏng; công tác thanh tra, kiểm tra xử lý vi phạm chưa được thực hiện thường xuyên, kém hiệu quả; cơ chế tài chính, nhất là thuế suất thuế tài nguyên đối với khoáng sản còn bất hợp lý; lực lượng cán bộ quản lý nhà nước về khoáng sản tại nhiều địa phương còn thiếu về số lượng, hạn chế về chuyên môn, năng lực quản lý.
Nhằm tạo ra bước chuyển biến cơ bản trong công tác quản lý nhà nước đối với các hoạt động khai thác, chế biến, sử dụng và xuất khẩu khoáng sản, Thủ tướng Chính phủ chỉ thị:
1. Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương:
a) Chỉ đạo rà soát việc cấp giấy phép thăm dò, khai thác, chế biến khoáng sản đã cấp theo thẩm quyền và việc ban hành các văn bản cho phép thu hồi khoáng sản trong diện tích đất quốc phòng, khu công nghiệp, khu kinh tế, dự án khu du lịch, dự án nuôi trồng thuỷ sản v.v...; thu hồi các giấy phép, quyết định, văn bản đã ban hành không đúng thẩm quyền, trình tự thủ tục; làm rõ trách nhiệm và xử lý theo quy định của pháp luật đối với tổ chức, cá nhân vi phạm. Ủy ban nhân dân tỉnh hoàn thành các công việc nêu trên trước ngày 31 tháng 10 năm 2008 và gửi báo cáo kết quả thực hiện về Bộ Tài nguyên và Môi trường để tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ;
b) Hoàn thành việc khoanh định khu vực cấm, tạm thời cấm hoạt động khoáng sản sau khi có ý kiến thống nhất bằng văn bản của các Bộ, ngành có liên quan; xây dựng và trình Hội đồng nhân dân cùng cấp thông qua Quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến, sử dụng đối với các loại khoáng sản thuộc thẩm quyền trong Quý IV năm 2008;
c) Nghiên cứu, đề xuất cơ chế, chính sách, giải pháp bảo vệ tài nguyên khoáng sản theo hướng gắn trách nhiệm của Ủy ban nhân dân cấp huyện, xã và quyền lợi của người dân địa phương nơi có nguồn tài nguyên khoáng sản, gửi về Bộ Tài nguyên và Môi trường trong Quý IV năm 2008 để tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ;
d) Tiếp tục tăng cường công tác quản lý môi trường trong hoạt động khoáng sản; bảo vệ trật tự, an toàn xã hội và an toàn lao động trong hoạt động khoáng sản. Các dự án khai thác, chế biến khoáng sản phải thực hiện đúng các quy định về lập, thẩm định, phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường và xác nhận bản cam kết bảo vệ môi trường; ký quỹ phục hồi môi trường; nộp phí bảo vệ môi trường và bảo đảm phục hồi môi trường sau khai thác; bảo đảm hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản không làm ảnh hưởng đến việc bảo vệ rừng đầu nguồn, rừng đặc dụng, cảnh quan, di tích lịch sử, văn hóa và các khu dân cư, các công trình hạ tầng khác;
đ) Chủ trì và phối hợp với các Bộ: Tài nguyên và Môi trường, Công Thương, Công an, Tài chính (Tổng cục Hải quan), Quốc phòng (Bộ đội Biên phòng) tiếp tục tăng cường kiểm tra các hoạt động khai thác, chế biến, tiêu thụ và xuất khẩu khoáng sản trên địa bàn; tập trung vào các nội dung liên quan đến việc khai thác, sử dụng hợp lý, tiết kiệm tài nguyên khoáng sản và bảo vệ môi trường; căn cứ mức độ vi phạm kiên quyết xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật, kể cả truy cứu trách nhiệm hình sự, tước quyền sử dụng giấy phép, thu hồi giấy phép theo quy định đối với các tố chức, cá nhân vi phạm nghiêm trọng, tái phạm.
2. Bộ Tài nguyên và Môi trường:
a) Tổ chức rà soát nội dung quy định tại các giấy phép khai thác, quyết định giao khu vực khai thác mỏ, đăng ký khai thác mỏ đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp hoặc cho phép khai thác trước khi Luật Khoáng sản có hiệu lực thi hành. Trường hợp các văn bản nêu trên có quy định thuộc các trường hợp cấm hoặc không phù hợp theo quy định của Luật Khoáng sản thì phải cấp lại giấy phép khai thác theo quy định của pháp luật về khoáng sản.
Việc rà soát, cấp lại giấy phép khai thác phải theo lộ trình cụ thể, bảo đảm không gây cản trở, ách tắc sản xuất của tổ chức, cá nhân đang hoạt động khai thác khoáng sản. Riêng việc rà soát, cấp lại giấy phép khai thác than vùng Quảng Ninh cho các đơn vị trực thuộc Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam phải hoàn thành trước 31 tháng 12 năm 2008;
b) Kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện thẩm quyền cấp giấy phép hoạt động khoáng sản đã được phân cấp cho Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; làm rõ những tồn tại, bất cập trong việc tổ chức thực hiện thẩm quyền đã được phân cấp và kiến nghị giải pháp khắc phục. Kết quả thực hiện báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 30 tháng 11 năm 2008;
c) Chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương, Uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương kiểm tra và xử lý những điểm nóng về vi phạm pháp luật trong thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng khoáng sản.
3, Bộ Công Thương:
a) Chủ trì, phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Công an tiếp tục tăng cường kiểm tra việc tuân thủ các quy định của các doanh nghiệp trong tiêu thụ, xuất khẩu khoáng sản nhất là đối với các loại khoáng sản là quặng titan, quặng sắt, chì - kẽm, cromit, vàng, wonfram; làm rõ tính hợp pháp về nguồn quặng, chất lượng quặng xuất khẩu; xử lý theo thẩm quyền các trường hợp vi phạm hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật;
b) Hoàn thành việc xây dựng Quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng các loại khoáng sản, trừ khoáng sản làm vật liệu xây dựng và khoáng sản làm nguyên liệu sản xuất xi măng, trình Thủ tướng Chính phủ hoặc phê duyệt theo uỷ quyền của Thủ tướng Chính phủ trong Quý IV năm 2008;
c) Chủ trì, phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính kiểm tra, làm rõ các trường hợp tổ chức, cá nhân xuất khẩu khoáng sản đã đáp ứng đầy đủ các điều kiện theo quy định của pháp luật về khoáng sản, pháp nhật khác có liên quan nhưng chưa được xuất khẩu, báo cáo Thủ tướng Chính phủ để xem xét, xử lý theo quy định.
4. Bộ Quốc phòng chủ trì, phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tổ chức kiểm tra hoạt động khai thác khoáng sản trên khu vực đất quốc phòng quản lý; kiên quyết xử lý đối với hoạt động khai thác vi phạm quy định của pháp luật về khoáng sản; kết quả thực hiện báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 31 tháng 10 năm 2008 .
5. Bộ Tài chính chỉ đạo ngành Hải quan phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường, các Bộ, ngành có liên quan, Uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ để làm rõ nguồn gốc, khoáng sản xuất khẩu trái pháp luật và xử lý nghiêm theo quy định.
6. Tổ chức, cá nhân lập quy hoạch xây dựng khu dân cư tập trung, công trình cố định ở khu vực có tài nguyên khoáng sản đã được điều tra, đánh giá hoặc đã được thăm dò, phê duyệt trữ lượng khoáng sản phải trình kèm ý kiến bằng văn bản của cơ quan quản lý nhà nước về khoáng sản có thẩm quyền theo quy định của Luật Khoáng sản. Mọi trường hợp trình hồ sơ phê duyệt quy hoạch không có ý kiến bằng văn bản của cơ quan quản lý nhà nước về khoáng sản có thẩm quyền phải được bổ sung và xử ]ý theo quy định của pháp luật.
7. Bộ Thông tin và Truyền thông chủ trì, phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo các cơ quan báo chí, phát thanh, truyền hình thường xuyên tuyên truyền chính sách, pháp luật về khoáng sản nhằm nâng cao nhận thức, hiểu biết cho các doanh nghiệp và nhân dân có ý thức bảo vệ, khai thác, sử dụng hợp lý tài nguyên khoáng sản. Biểu dương những đơn vị, cá nhân làm tốt, phát hiện và đấu tranh phê phán, lên án những hành vi vi phạm pháp luật về khoáng sản.
Chỉ thị này thay thế Chỉ thị số 10/2005/CT-TTg ngày 05 tháng 4 năm 2005 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường quản lý nhà nước đối với các hoạt động thăm dò, khai thác, chế biến và xuất khẩu khoáng sản, có hiệu lực sau 15 ngày, kể từ ngày đăng Công báo. Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ, ngành có liên quan và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khẩn trương tổ chức thực hiện Chỉ thị này. Trong quá trình thực hiện, nếu có vướng mắc, các cơ quan kịp thời báo cáo Thủ tướng Chính phủ./.